I vostri racconti arrivati in redazione

El buculén
Me regòrdi che quande gh’èvi ses o sète ani, la me mama, quande l’à finìde da laurà cul sò brau crusé, che la dröva amò adès per fa le presine e tüti i so cèntri, la m’à purtàde in piàsa a fàme mète i buculén. L’èra un dubàs, d’invèrne, se üšèva mèteghe ale fiulìne chi bei cerchièti dòri ch’i te regalèvun i parènti quande te nasèvi, insèma ai anelén, ale culanìne e ale medaìne cui angelén.
So nò de precìs ‘nde sème ‘ndài, ma me gh’èvi un po’ pagǘra da fame sbüsà le urège da chel siùr lì tüte vestide bèn e da la sò dòna cun una gran facia da pelàgia. Insùma, gira da chi e vòlta da là, ala fen i èn reüsìdi a inturtame e a fame i büsi. G’ò in mènte che al princìpi ghe vedèvi fina tulbèr dal màl e me brüšèva da murì.
Pasàde un chi dì, me s’à raside fina tüta un’urègia perchè sütèvi a tupicàla e me mama la me vusèva adré: “Süta no dunca a tucate i buculèn! Te vèdi no che te se fè sanguanà!”.
Ades gnüde de mòda slargas i büsi e mète di buculèn pusè gròsi. Gh’è certà gènte che la esàgera sèmper, e ghi àn talmènte gròsi da parì dü sintiliòn.
Dedicato al Nini
Marta Tonali, 31 anni

La storia de me papà
Incö ve cünti la storia de me papà, che da giùn, cun so fradél, el fèva el mercà. Tüte le fèste e anca i dì d’laù i metèvun šu. Sì, i metèvun šu el banche denànse al segrà de la cesa e i spetèvun le pelàgie che i gnìvun a fa la spèsa. Ve parli de ani indré, ani che se te gh’èvi i sintiliòn un po’ gròsi se sarèva un öge, ma se te ašardèvi un buculén i te scambièvun per un drughén. I ani i èn pasàdi e me šiu e me papà i fan pü i mercà, ma dopu tante peripesìe e tante malatìe, pasun i so dubàs al bar Nanà, in duè, se sa, la furtüna l’è de ca.
Sali Filippo, anni 44

Dialogo tra padre e figlia
- Papà t’è viste che sül “Ponte” gh’è le parole in dialète da induinà?
- Dabòn? incö dubàs el légi, ma adès g’ò tèmpe no, perché vurarési ‘nda dal barbé a fame rangià barba e sintiliòn.
- Ma te ve a pé fin in piàsa?
- Speta che vo a tö’ el sciaför...
- Se te vöri te porti me quande ò finide da lavà šu...
- A bè’... se te pödi purtàme in machina, va bèn, grasie.
- Va bèn, prò prima, da’ che sème föra, ‘ndeme a töghe el regàl de Santa Lüsìa a la mama.
- E se ghe tüdème?
- Pensèvi a un bel para de buculén...
- Bèle scupèrte!... Ghevi da ‘ndà dal barbé... la me porta da l’urèves....
Sari Enrico, anni 79
con la figlia Caterina

Un dì d’estade
Un dì d’laù d’estade, quande mama e papà i èrun a laurà, cun òltre fiulìne, al dubàs, stèveme cun la nòna e la ne fèva fa le patìne o le quertìne per le bàmbule, cun el crusé.
I mas/ci i èrun sü l’èra a giügà cun el balòn o la lipa.
La sira, se divertiveme a ciapà le lüsiröle, pö ia metèveme suta el bicér e la matina adré truèveme, al poste d’le lüsiröle, cin franchi.
Sèreme tüte cuntènte. Che bèl munde!
Ernesta Reccagni, anni 56 e Gianni Pezza, anni 58

La storia de Catrinén
Gh’èra una volta òme, dòna e ‘na fiulìna che se ciamèva Catrinén.
Un dubàs, intante che la mama la laurèva a crusé, la fiulìna la ghe dis: “Te me fè no i chisulén?”
La mama la ghe rispunde: “Ti farési vulentéra, ma g’ò in ca’ nanca ‘na guta d’òli.”
“Preòcüpete no, mama. Dame la butìglia che vò me a töl.”
E la mama:”Me racumàndi pro, dighe gnèn a nisön.”
Süla strada la fiulìna la tröva el lù incurculàde sul puntén che el ghe dis: ”Catrinén, ‘nde te vè?” “Vò in un poste ma püsè pödi no dite.”
”Alura da chi te pasi no!”
“Dai! Fa no insì, làseme pasà ...”
E dopu che la s’à fai inturtà per bèn, la ghe dis: ”Fame pasà e te vansarò un chisulén.”
Finalmènte Catrinén la riva a cà cun l’oli e, nel gir de poche tèmpe, la mama la prepàra un bel piàte de chisö’.
Ala sira i a màngiun tüti insèma cun el papà, un ome grande cun barbìsi e sintiliòn, e i dišun:”I en pròpi bon”.
Prima da ‘nda in léte, riva el lù.
”Catrinén, te me dè i chisulén? Fa ala svélta se no te tro šu l’üs!
Catrinén, tüta stremìda, ghe tuca dighe ai so che la gh’èva inšebìde un chisulén al lù.
El papà, rabiàde, l’à ciapàde un toche de lègne e ‘l s’à mis dedré a l’üs.
Quande el lù l’à mis indrèn la testa, l’à brancàde e cun quater legnàde a puš al cupén el gh’à fai fa ‘na scarivolta che l’è finìde nela molta.
Insì l’è ‘ndai a cà tüte rute e mustulènte.
Rosangela Vitaloni, anni 56

El buculén de la discordia
Un dubàs de un dì d’laù me šia ‘Ngiulèta l’èra adré a lavà šu i piàti, quande la se acòrge che la g’à pü un buculén. Cèrca da chi, cèrca da là, da l’agitasiòn la vedèva fin tùlber. «O San Giuàn da la barba bianca, fème truà quèl che me manca …», la disèva la pòra dòna.
A la fén la s’è misa incurculàda sül pavimènte per cercà mèi.
L’òme de ‘Ngiulèta el se ciamèva Ricu. L’èra un bèl òme, cun dü bèi sintiliòn e de mesté el fèva el sciaför a Milàn. Pròpi alùra Ricu el vegnèva in cà cun in man la scatulèta dei nisulén per ‘ndà a pescà ala Culumbàna e, datu che la ‘Ngiulèta l’èra sül pavimènte, lü l’à vista nò, el ghe ‘ndai adòs, l’à fai una scarivòlta e l’è ‘ndai a finì pròpi sül sigiòn de fèr del rüde. «O viste le lüširöle dal mal! Te darési una gugàda sü ch’la testa düra che te gh’è. Se t’è vegnüde in mènte da fame burlà in tèra?» El ghe dis ala sò dòna. «Va a lavàte, che te sèn tüte mustulènte» la gh’à risposte lé.
I èrun adré a ‘ndà ale brüte quande, per furtüna, suna el campanén d’la porta: l’èra la vešìna de cà, la sciùra Marièta, pelàgia dele prime, che la dis: «Sciura ‘Ngiulèta, ò truàde un buculén che me par el sò. L’à fursi pèrse?».
Pinuccia Lavaselli Toscani, anni 62

I giöghi d’una volta
Quande sèri picinén ‘ndèvi per i campi, arènta a cà, a ciapà le luširöle. Pro, sül dubàs, prima che gnèva scüri, ‘ndèvi a giügà, a fa le scarivòlte e a saltà mülèta cun i me amisi.
Quande ème ciapàde le luširöle ‘ndèvi a cà e i a metèvi suta a un bicér per fa che i me fèvun i danè, che a la matìna dopu i truèvi e che metèvi nel salvadanè. E ciapèvi anca le bravàde da me mama perché sèri sempèr mustulènte.
Nel vegnì püsè grande, ‘ndèvi a giügà cun la bàla sü l’èra del siùr Angel Measén e anca a giügà a la lìpa a la Vilavèrde.
Quande piuišnèva ‘ndèvi a giügà suta al purtòn del šiu e lì in curte, cun tanti me amiši se giüghèva a balìne, cun le figürine o anca a butòn cun le fiöle, che i purtèvun tanti bèi buculén.
Un dubàs son ‘ndai a cà e ò truàde me mama che l’èra adré a laurà cul crusé per fa i centrén da mète süi cifòn, e g’ò dì che sèri rasìde suta sèja perché èvi südàde tròpe. Alùra la m’à mis sü el borotalco e son ‘ndai a mangià. Finìde da mangià la m’à mis in léte. La matìna dopu sèri guarìde.
Bracchi Mario di anni 82

La galìna nustràna
Ier dubàs, intante che sèri adré a lavà šù, me gnìde in mènte che gh’èvi da ‘nda in l’èra, a vède se pudèvi tö ‘na galìna nustràna da fa cun el pièn. Alùra, dopu ch’ò fai i mesté, ho ciapàde, in sì ‘me sèri, cun sü i pagni del dì d’lau, e son ‘ndai a vède se la gh’èra. Quande son rivada prò, me son stremìda a vède che roba gh’èra lì. L’èra tüte mustulènte, in gir gh’èra una burdeghìšia da stremìse, un petacòn üniche che quande te levèvi i pé per caminà, te ghe lasèvi šu le sibrète. Bèh! Gènte, a la fén son gnìda a cà cun gnèn.
Pievo Marilena, anni 48

Robe che pöde capità!
Sül dubàs son ‘ndaj a truà i me morti, per netàghe el munimènte, tüte mustulènte, per via dei peveiòn e de l’acqua mista ala sabia.
Me son fermade süla tumba del por Pèpu gavéla, ch’el fèva l’autista, o el sciaför cume se dis, e me fèvi purtà a cà i nisulén per pescà.
Sicume el m’èva fai di piašè, gh’èvi regalàde per la sò dòna, i buculén da mète ale urègie.
La dòna de Pèpu la se ciamèva ‘Ngiulina la rusa e l’èra indrèn nèle pelàge, e ‘l sò tèmpe la pasèva püsè in cesa che a cà e, standu a lé, l’avarés nanca mangiade per nun véghe da lavà su i piàti.
S’èva fai tardi e ho pesegàde per ‘ndà a cà, sènsa vède che gh’èr ‘na büsa, insì ho fai na scarivolta da spacàs l’os del col e sèri bon pü da ’ndrisàme. Son stai incurculàde un bèl po’, sèri tüte sgarblàde.
Lotu lotu, son ndai a cà e, süla strada, fèvi balà l’öge da finì nò in d’una büsa e fame püsè mal.
E cun la crisi che ghè, ris/cià da pèrde un dì d’laù!
Bagnaschi Rino, anni 74