A Sant'Angel, 'na volta, la gènte la vivèva cun tüti i mesté.
In Busamartén i fèvun la corda e quèi che vurèva no sta suta padròn, i 'ndèvun in gir a vèndla.
Ala Costa ièrun o negusianti de cavai o sensai; ma i püsè ièrun pescadù. Quèi che vivèva cun la pesca ièrun quasi tüti sensa istrüsiòn, ma i cunusèvun bèn la natüra: la lüna, le stagiòn, le nigule, el vènte, i tempurai e da che parte i vegnèvun.
I disèvun: se el tempuràl el vèn da Vilanté, l'acqua l'é nanca a sé da lavas i pé; se el vèn da Pavia, tüte le nigule ia porta via.
Se invece el tempural el vèn da Milàn, pusdumàn el Lamber l'è in pièna.
E alura …se la pièna l'èra de primavera, la tirèva sü el pès, se l'èra quèla de Sanmartén (in autüne), la purtèva via el pès gros e picinén.
In primavera, l'èra püsè facil truà rane e lümaghe. Ala matina prèste, le done dei pescadù i masèvun le rane e, cun quater pesén, ia mètèvun in un vas de tèracota, prunte per 'nda a vendi. Le pusè bune ièrun quèle de la Ritén.
Un dì, la Ritén l'à purtade un para de papuschi da Gigén el savatén pèr faghe dà dü punti ala söla.
Gigén el mangèva la èrre, e insì Ritén la diventeva… Litén.
Finide el laurà, el g'à dì: "Gualda Litén, pagheme nò, quande te ghè quatel lane te mi a polti".
"Va bèn Gigén, penseghe nò che me regordarò".
Insì era pasade la primavera, l'estade, l'autüne, ma la Ritén la se fai vède pü, e Gigén, che una matina l'à truada sül segrà d'la cesa, el g'à dì: "Ciau Litén, bune le tò lane, bune das fa a les, a loste e in sguasèta".
Mural de la storia: "El laurà el va pagade sùbite, se de nò el fa la fen de le rane de la Ritén".

Mario Bagnaschi

CHIUDI ARTICOLO